Bestuurlijke en wettelijke taken

De SER heeft de wettelijke taak om de kwaliteit van medezeggenschap in brede zin te bevorderen. Hiervoor is de SER Commissie Bevordering Medezeggenschap (CBM) ingesteld.
Ook de Bedrijfscommissies en Stichting SCOOR-RMZO spelen hierin een belangrijke rol als het gaat om bemiddeling en het bewaken van de kwaliteit van opleidingen voor ondernemingsraden. 

In 2018 vroeg de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan de CBM advies over de mogelijkheid om de deelname van werknemers aan de ondernemingsraad te bevorderen en aandacht te besteden aan het betrekken van flexwerkers bij medezeggenschap. De CBM bracht naar aanleiding van deze vragen in 2019 en in 2020 diverse adviezen uit. In 2020 ging het om:

• Bevorderen van deelname medewerkers aan or

Bovendien nam de CBM het initiatief voor een handreiking voor or’s en bestuurders over de gevolgen van de coronacrisis voor de praktijk van medezeggenschap: 

• Handreiking overleg or en bestuurder over de gevolgen van COVID-19. Wat mag, moet en kan?

De CBM vindt het belangrijk dat jongeren betrokken worden bij medezeggenschap. Daartoe publiceert de CBM inspirerende voorbeelden van jongeren die actief zijn in medezeggenschap op de SER-website. Het streven is om jongeren en ondernemingsraden, maar ook bestuurders, hr-adviseurs en toezichthouders te stimuleren om met het thema verjonging en vernieuwing van medezeggenschap aan de slag te gaan. Daarnaast is in 2020 een SER Jongerennetwerk Medezeggenschap ingesteld dat een aanbeveling aan ondernemingsraden uitbracht.

In 2020 verschenen nog diverse publicaties en praktische brochures ter bevordering van de kwaliteit van medezeggenschap. Ook schrijft de SER frequent bijdragen in vakbladen over de toepassing van medezeggenschap.

De SER heeft twee Bedrijfscommissies (Markt I en Markt II) voor de marktsectoren ingesteld met als belangrijkste taak het bemiddelen in geschillen over medezeggenschap en de Wet op de ondernemingsraden. In veel gevallen gaat het daarbij om geschillen tussen een ondernemingsraad en een ondernemer (bestuurder). De Bedrijfscommissies publiceren een eigen jaarverslag. In 2020 zijn bij de Bedrijfscommissie Markt I negen en bij de Bedrijfscommissie Markt II zes verzoeken om bemiddeling ingediend en behandeld. De Bedrijfscommissies fungeren ook als vraagbaak voor vragen over medezeggenschap en de Wet op de ondernemingsraden. In 2020 werden ruim 300 vragen beantwoord. De Bedrijfscommissies hebben in 2020 met kwantitatief onderzoek in kaart gebracht wat de aard en frequentie is van geschillen over medezeggenschap. Tevens zijn gebruikers van de dienstverlening bevraagd in de vorm van focusgroepen, met het oog op het verder verbeteren van de communicatie van de Bedrijfscommissies.

Stichting SCOOR-RMZO bewaakt de kwaliteit van opleidingen voor leden van ondernemingsraden. In 2020 is gestart met een traject om de kwaliteitseisen voor opleidingsbureaus en opleiders te herijken om daarmee een nog sterker keurmerk op de medezeggenschapsmarkt te kunnen brengen. Hierbij wordt nauw samengewerkt met aangesloten opleiders. In 2021 zal dit traject worden afgerond.

De Alliantie Medezeggenschap & Governance (AMG) heeft als doel samenwerking en overleg te bevorderen tussen bestuur, toezicht en medezeggenschap in organisaties en ondernemingen. Binnen AMG werken twaalf organisaties samen. In 2020 heeft de Alliantie een bijeenkomst met de NVTZ, de toezichthouders in zorg en welzijn, georganiseerd, is er een succesvolle hackathon gehouden over het betrekken van jongeren bij medezeggenschap en zijn er workshops georganiseerd. Ook was er veel belangstelling voor de vierde digitale uitreiking van de Driehoek 3D Trofee. Deze prijs is bedoeld voor de organisatie met robuust en inhoudelijk overleg tussen bestuur, toezicht en medezeggenschap, en ging naar zorgorganisatie Zuyderland.  

De Commissie Klachtenbehandeling Aanstellingskeuringen (CKA) van de SER legt zich toe op het correct toepassen en naleven van de Wet op de medische keuringen (Wmk) en het voorkomen van misstanden op het gebied van aanstellingskeuringen. De CKA geeft voorlichting, behandelt klachten, beantwoordt vragen en geeft adviezen over aanstellingskeuringen. In 2020 is één klacht behandeld en zijn 34 adviezen uitgebracht. De CKA publiceert een eigen jaarverslag.

Benadeelden in de internationale kleding- en textielketens van CKT-ondertekenaars kunnen rechtstreeks een klacht indienen bij de onafhankelijke klachten- en geschillencommissie wanneer zij menen dat hun rechten worden geschonden of een geschil aanhangig maken tussen bedrijven en het SER-secretariaat of tussen partijen van het convenant. De commissie kan bindende uitspraken doen en deed in 2020 voor het eerst uitspraak vanwege een klacht. 

De SER heeft Fusiegedragsregels opgesteld om de belangen van werknemers bij een fusie of overname te beschermen. De Fusiegedragsregels gelden voor het bedrijfsleven en – voor zover de organisatie op de markt opereert én bedrijfsmatig is georganiseerd – de overheid, non-profitorganisaties en het vrije beroep. Fusiepartijen moeten de betrokken vakbonden en de SER op tijd informeren over de voorbereiding van de fusie en de gevolgen voor de werknemers. Deze vakbonden kunnen zich vervolgens een oordeel vormen over de fusie, dit oordeel aan de ondernemingsraad verstrekken en overleg voeren met fusiepartijen. De ondernemingsraad kan het oordeel bij zijn advies aan de ondernemer betrekken.
In 2020 zijn bij de SER 633 fusies en overnames gemeld en zijn vier geschillen behandeld, waarbij in één uitspraak is gedaan, waarvan één een bemiddeling betrof, en waarvan twee lopende de behandeling zijn ingetrokken.

De structuurwetgeving in het Burgerlijk Wetboek geeft de SER een bijzondere adviestaak in het kader van ontheffingsverzoeken van het structuurregime. Aan grote vennootschappen en coöperaties legt de structuurwetgeving verplichtingen op die te maken hebben met de samenstelling en benoeming van leden van de raad van commissarissen. De minister van Justitie en Veiligheid kan, na een advies van de SER, ontheffing verlenen van deze verplichtingen. In 2020 heeft de SER twee verzoeken tot ontheffing ontvangen en afgehandeld.