Adviezen
Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de SER-adviezen uit 2022.
Click to edit...
Toekomst pensioenstelsel
Binnen de SER is ook in 2018 veelvuldig overleg gevoerd over de toekomst van het stelsel van aanvullende pensioenen voor werknemers, in het bijzonder over de invulling van een nieuw contract voor de aanvullende pensioenen en de randvoorwaarden hierbij. In het regeerakkoord van oktober 2017 is afgesproken dat het kabinet bij de hervorming van het pensioenstelsel aansluiting zoekt bij de eerdere rapporten en werkzaamheden van de SER. Zo is bij het overleg binnen de SER voortgebouwd op onder meer de SER-verkenning Persoonlijk pensioenvermogen met collectieve risicodeling (mei 2016). Het overleg heeft in 2018 niet geleid tot een advies, mede als gevolg van de niet-unaniem afgeronde besprekingen tussen sociale partners en het kabinet.
SER-adviezen 2022
ADVIES
5 januari
Coronatoegangsbewijzen ›
ADVIES
Coronatoegangsbewijzen
Zowel het virus COVID-19 als de maatregelen ter voorkoming van verspreiding van het virus hadden in de winter van 2021-2022 een grote impact op de samenleving. De SER werd door de Tweede Kamer om advies gevraagd over wetsvoorstellen inzake coronatoegangsbewijzen. De SER riep op te komen met een breed coronaplan voor de korte én de langere termijn. Met dit plan moet voorkomen worden dat de Nederlandse samenleving en het bedrijfsleven in de toekomst opnieuw in lockdown moeten. Een structureel en helder plan stelt Nederland in staat om beter om te kunnen gaan met het coronavirus, ook bij de opkomst van nieuwe varianten.
UITGEBRACHT OP: 5 januari 2022
UITGERACHT AAN: Voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal
VOORBEREID DOOR: Dagelijks bestuur
IMPACT: De Tweede Kamer heeft het advies in de behandeling van de wetsvoorstellen meegewogen. Het kabinet heeft de wetsvoorstellen in het voorjaar 2022 ingetrokken en in juni 2022 de Tweede Kamer een brief gestuurd over de aanpak van het coronavirus (COVID-19) op de lange termijn.
Ron Wit
Aanpak wind op zee voorbeeld voor transitie
Hoe komen we tot een succesvolle grootschalige verduurzaming van onze energievoorziening? Ron Wit, directeur Energietransitie en Public Affairs van Eneco, pleit voor het kopiëren van de bewezen succesfactoren van wind-op-zee.
Het succes van kwam bepaald niet ‘aanwaaien’. Ron Wit was bij de totstandkoming van het Energieakkoord onderhandelaar namens Natuur & Milieu. De producenten van windenergie stonden niet in de rij, terwijl de milieuvoordelen evident waren. ‘Windenergie kostte 17 eurocent per kilowattuur, bij een marktprijs van 4 eurocent. Absoluut niet rendabel dus. Daarom voelden belangrijke partijen als VNO-NCW of Economische Zaken er aanvankelijk niets voor. De ngo’s gingen toen in gesprek met alle energiebedrijven. We zeiden: stel nu dat jullie de garantie krijgen dat er elk jaar een bepaalde door jullie opgewekte hoeveelheid megawatt energie aan wind-op-zee wordt geplaatst. Kunnen jullie dan 40 procent kostenreductie garanderen? En durven jullie dat aan? Na even nadenken gaven ze allemaal hun fiat. Daarmee konden we met de minister afspraken maken over een langjarig programma. De overheid beloofde 3.500 megawatt aan te besteden onder gunstige condities en een elektriciteitsnet op zee aan te leggen, het bedrijfsleven beloofde minimaal 40 procent kostenreductie.
CO2-besparing én banengroei
‘Die wederkerige afspraken waren een belangrijke succesfactor. Ze gaven de zekerheid dat er een pijplijn aan projecten ontstond – een tweede succesfactor. Van Oord durfde daardoor bijvoorbeeld een groter schip te laten bouwen, dat grote en zware palen voor de windturbines op zee kan zetten. Zo bereikten we schaalvergroting.’ Een andere succesfactor was het wenkende perspectief van de dubbeldoelstelling klimaat en economie: ‘Naast CO2-besparing ging het ook om het creëren van banengroei en een nieuwe wind-offshore sector. Dat vooruitzicht zorgde voor steun en enthousiasme bij toeleveranciers en havenbedrijven.’ Wit denkt dat door zes succesfactoren (zie kader) in te zetten schaalvergroting mogelijk is voor groene waterstof en geothermie en dat ook de auto-industrie er zijn voordeel mee kan doen.
Groene waterstof
Wit: ‘Groene waterstof is nu nog niet nodig en te duur. Om voor 2030 kostenreductie te realiseren is een innovatieprogramma met demonstratieprojecten nodig. Bovendien kan de overheid te zijner tijd investeringszekerheid bieden via tenders, subsidies en vergunningen.’
Geothermie
‘Bij geothermie kun je beginnen met een dubbele doelstelling: naast een doel in warmte-opwekking ook een economisch doel formuleren, zoals “geothermie wordt voor huishoudens net zo voordelig als aardgas. We creëren meteen een nieuwe economische sector in Nederland, gespecialiseerd in bodemwarmte”. De overheid wordt regisseur, brengt de bodem in kaart, wijst gebieden aan, verleent vergunningen en zorgt voor het tenderen, inclusief een subsidie – al dan niet in combinatie met een risicofonds voor misboringen.’
Vraaggestuurd
De volgende stap bij wind-op-zee moet volgens Wit uitgaan van de vraag. Nieuwe projecten moet het zonder subsidie redden. ‘Investeerders en financiers hebben daardoor andere zekerheden nodig. Stabiele vraag naar windenergie vanuit de sectoren bouw, industrie en gebouwde omgeving bijvoorbeeld.’ Bij Eneco koppelen we nu wind-op-zee aan de transitie die de industrie maakt van grijze – kolen en gas – naar groene elektriciteit. Zo combineren we de emissiedoelen van de industrie met een gegarandeerde vraag naar deze vorm van duurzame energie.’
Zes succesfactoren
- Wederkerige afspraken. De overheid zegde toe om 3.500 megawatt wind-op-zee aan te besteden en de sector beloofde voor 40 procent kostenreductie te zorgen.
- Formuleer een dubbeldoelstelling: klimaat en economie. Richt je niet alleen op CO2-reductie, maar bied ook het wenkende perspectief van economische voorspoed.
- Een op de sector toegesneden beleidsinstrument geeft langjarige investeringszekerheid.
- Een faciliterende overheid die regie neemt in het risicobeheer en het verlagen van marktrisico’s, en meewerkt aan vergunningen en infrastructuur.
- Een pijplijn aan projecten zorgt voor investeringszekerheid.
- Draagvlak. Kies voor herkenbare en aansprekende programma’s waarmee veel mensen en bedrijven in de samenleving zich kunnen verbinden.
ADVIES
21 januari
Veelbelovend ›
Kansen en belemmeringen voor jongeren in 2021
ADVIES
Veelbelovend
Kansen en belemmeringen voor jongeren
in 2021
Tweejaarlijks peilt het SER Jongerenplatform de positie van jongeren op de gebieden leren, werken en ondernemen, wonen, een gezin stichten en het klimaat en duurzaamheid. De situatie is er niet beter op geworden en is op enkele gebieden zelfs verslechterd. Het SER Jongerenplatform roept op vaart te maken met de invoering van een generatietoets en adviseert een samenhangende jeugdstrategie te ontwikkelen en de participatie van jongeren in politiek en sociale netwerken (beter) te organiseren.
UITGEBRACHT OP: 21 januari 2022
UITGEBRACHT AAN: Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
VOORBEREID DOOR: SER Jongerenplatform
IMPACT: Met bijna 10 miljoen views op de website na 10 dagen en veel aandacht in de kranten was dit een goed bekeken advies. De generatietoets wordt op dit moment verder uitgewerkt door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Eerste conceptvormen van de toets zijn reeds toegepast, zoals in de opzet van een nieuw systeem van studiefinanciering en het Nationaal Groeifonds.
ADVIES
30 maart
Samenstelling raad ›
ADVIES
Samenstelling raad
De SER adviseert om de raad uit te breiden met drie zetels naar 36 zetels en voor het overige de huidige zetelverdeling te handhaven. De uitbreiding zal worden benut om organisaties van zelfstandigen cq personen met expertise op het gebied van zelfstandig ondernemerschap/ opdrachtnemerschap een positie in de raad te verlenen.
LEES MEER
UITGEBRACHT OP: 30 maart
UITGEBRACHT AAN: Minister van Sociale Zaken en werkgelegenheid
VOORBEREID DOOR: Dagelijks bestuur
IMPACT: De minister neemt het advies over. In 2023 zal de raad worden uitgebreid.
ADVIES
31 maart
Hybride werken
ADVIES
Hybride werken
Hybride werken bestond al voor de coronacrisis, maar door die crisis zijn veel mensen meer thuis of op andere tijden gaan werken. Veel organisaties richten het werk daar op in. De SER beveelt aan om werknemers voldoende zeggenschap te geven om de kansen van hybride werken te benutten. Daarnaast dienen werkgevers over voldoende mogelijkheden tot maatwerk te beschikken bij de invulling van hybride werken die passen bij de organisatie. Het is belangrijk om het overleg tussen werkgever en werknemer hierover te stimuleren om gezamenlijk tot afspraken te komen.
UITGEBRACHT OP: 31 maart 2022
UITGEBRACHT AAN: Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
VOORBEREID DOOR: Commissie Hybride werken
IMPACT: Met ruim 10 miljoen views op de website was dit een goed bekeken advies. De minister neemt het SER advies grotendeels over. Het wetsvoorstel ‘werken waar je wilt’ is in lijn gebracht met het SER-advies. Dit wetsvoorstel is inmiddels aangenomen door de Tweede Kamer.
ADVIES
14 april
Grenswaarde voor arseen en arseenverbindingen ›
ADVIES
Grenswaarde voor arseen en arseenverbindingen
In Nederland beheert de SER de databank Grenswaarden Stoffen op de Werkplek. Daarin is voor meer dan 2000 stoffen een (in Nederland geldende) grenswaarde voor de werkplek vastgelegd. De SER-Subcommissie Grenswaarden Stoffen op de Werkplek adviseert het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over de haalbaarheid van wettelijke grenswaarden voor stoffen zonder een veilig niveau van blootstelling.
Dit advies bevat een nieuwe wettelijke grenswaarde voor arseen en arseenverbindingen. De grenswaarde is voorgesteld na een haalbaarheidstoets bij de energiesector, waaruit bleek dat verlaging van de huidige grenswaarde naar het streefwaardeniveau mogelijk is.
UITGEBRACHT OP: 14 april
UITGEBRACHT AAN: Minister van Sociale Zaken en werkgelegenheid
VOORBEREID DOOR: Subcommissie Gevaarlijke Stoffen op de Werkplek
IMPACT: De grenswaarde wordt in de wet vastgelegd.
ADVIES
25 mei
Arbeidsmarktproblematiek maatschappelijke
sectoren ›
ADVIES
Arbeidsmarktproblematiek maatschappelijke sectoren
De Tweede Kamer had het kabinet in een motie gevraagd om voor de zomer van 2022 een aanpak van arbeidsmarktknelpunten van de maatschappelijke sectoren te formuleren. De SER adviseerde het kabinet in te zetten op het stimuleren van méér (uren) werken, goed werkgeverschap en goed management bevorderen, werk maken van vernieuwing en slimmer werken, de regeldruk verminderen en een meer langjarig perspectief in beleid en financiering hanteren. Door betrouwbaar, bestendig, langjarig beleid kan de overheid eraan bijdragen dat publieke organisaties verder vooruit kunnen kijken en zo kunnen werken aan een meer op de lange termijn gericht personeelsbeleid.
UITGEBRACHT OP: 25 mei 2022
UITGEBRACHT AAN: Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de bewindslieden van de ministeries van Defensie Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Justitie en Veiligheid, Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen Volksgezondheid, Welzijn en Sport
VOORBEREID DOOR: Commissie Arbeidsmarktproblematiek maatschappelijke sectoren
IMPACT: Het briefadvies kreeg veel aandacht van de landelijke media. De SER werkt de hoofdrichtingen van het briefadvies uit in een later te verschijnen advies gericht op de middellange en lange termijn.
Verkenning
16 september
Evenwichtig sturen op de grondstoffentransitie en de energietransitie voor brede welvaart ›
Verkenning
Evenwichtig sturen op de grondstoffentransitie en de energietransitie voor brede welvaart
Om de grote duurzaamheidsopgaven (klimaatverandering, verlies van biodiversiteit en milieuproblemen) op te lossen moeten de energietransitie en de grondstoffentransitie samen worden aangepakt. Vooral de grondstoffentransitie dient meer gewicht te krijgen om evenwichtig te kunnen sturen. We zullen radicaal efficiënter moeten omgaan met grondstoffen, materialen en producten. Hergebruik, reparatie en recycling van producten en materialen worden deel van het dagelijks leven. De SER vraagt om een kabinetsbrede inzet, sturing op internationale ketens, concrete doelstellingen voor de grondstoffentransitie en samenhangend beleid.
UITGEBRACHT OP: 16 september
UITGEBRACHT AAN: Minister voor Klimaat & Energie en staatssecretaris voor Infrastructuur & Waterstaat
VOORBEREID DOOR: Commissie Duurzame Ontwikkeling
IMPACT: Het advies is in de Tweede Kamer besproken. De aanbevelingen worden meegenomen in het nationaal programma Circulaire Economie. De media-aandacht was bescheiden omdat publicatie van het advies samenviel met het aantreden van de nieuwe SER-voorzitter.
ADVIES
10 oktober
Reparatiebevordering ›
ADVIES
Reparatiebevordering
De Europese Commissie wil een voorstel voor een richtlijn publiceren over een recht voor consumenten op reparatie. De SER geeft als aandachtspunten mee aan de minister: zorg dat het kan worden afgewogen of bijdraagt aan duurzaamheid; bied een tegemoetkoming in de kosten; zie toe op de naleving van de richtlijn en zorg dat die aansluit op andere regels.
UITGEBRACHT OP: 10 oktober
UITGEBRACHT AAN: Minister van Economische Zaken
VOORBEREID DOOR: Commissie Consumentenaangelegenheden
IMPACT: De minister neemt het advies mee in de positiebepaling.
ADVIES
21 oktober
Tastbaar beleid voor de jeugdzorg ›
ADVIES
Tastbaar beleid voor de jeugdzorg
De SER dringt aan niet langer te wachten met de realisatie van het eerder uitgebrachte jeugdzorgadvies ‘Van systemen naar mensen’ omdat de werkdruk en wachtlijsten in de jeugdzorg toenemen. De SER adviseert een coördinerend bewindspersoon hiervoor aan te stellen. In diens aanpak moeten de behoeften van hulpvragers en zorgverleners leidend zijn. De huidige focus op beschikbare financiële middelen schiet tekort.
UITGEBRACHT OP: 21 oktober
UITGEBRACHT AAN: Staatssecretaris van Volksgezondheid, welzijn en sport
VOORBEREID DOOR: Commissie Sociale Zekerheid en Gezondheidszorg
IMPACT: In diverse kamerdebatten is brede steun uitgesproken voor beide adviezen. Een aantal aanbevelingen zal worden overgenomen in de Hervormingsagenda van het ministerie. De staatssecretaris wil geen coördinerend bewindspersoon aanstellen. Het advies kreeg veel media-aandacht.
VERKENNING
16 december
Hoe wonen werkt ›
Een sociaal-economische verkenning
ADVIES
Hoe wonen werkt
Een sociaal-economische verkenning
Nederland kampt met grote knelpunten op de woningmarkt. De SER pleit voor een snelle en gestructureerde aanpak, gericht op meer betaalbare woningen, een betere doorstroming en een toekomstbestendige woningvoorraad. Daarnaast stelt de SER in deze verkenning dat een blijvende centrale regie vanuit de overheid noodzakelijk is, evenals het verkorten van procedures en voorspelbaar ruimtelijk beleid voor gemeenten en provincies.
LEES MEER
UITGEBRACHT OP: 16 december 2022
UITGEBRACHT AAN: Minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening
VOORBEREID DOOR: Werkgroep woningmarkt
IMPACT: Deze verkenning kan, gezien de verbinding met andere dossiers, worden benut bij de adviestrajecten die SER de komende tijd op zich zal nemen.
Consultatief overleg
Consultatief overleg
consumenten in de digitale economie
De Commissie voor Consumentenaangelegenheden (CCA) heeft op 13 juni een consultatief overleg gevoerd met staatssecretaris Keijzer van Economische Zaken en Klimaat over haar beleidsprioriteiten op het terrein van consumentenbescherming. De volgende onderwerpen stonden daarbij centraal: digitalisering van de economie, harmonisatie van garantieregels in EU-verband, en aanpak van irritante telefonische verkoop. Daarnaast heeft de CCA aandacht gevraagd voor een goede toegang tot het recht voor consumentenzaken en het belang van de commissies voor geschillenbeslechting in dit verband.
lees meer ›
DATUM: 13 juni STAATSSECRETARIS: Keijzer van Economische Zaken en Klimaat ONDERWERP: consumenten in de digitale economie
Advies grenswaarden stoffen op de werkplek
Werkgevers en werknemers hebben binnen het arbostelsel een eigen verantwoordelijkheid voor het veilig omgaan met gevaarlijke stoffen op de werkplek. Soms is het werken met gevaarlijke stoffen onvermijdelijk. Werkgevers moeten bepalen of medewerkers veilig met gevaarlijke stoffen werken. Dit kan door de blootstelling te vergelijken met de zogeheten grenswaarde van een stof. Is de blootstelling lager dan de grenswaarde, dan zijn werknemers over het algemeen voldoende beschermd. De Subcommissie Grenswaarden Stoffen op de Werkplekvan de SERadviseert het ministerie van SZW over de haalbaarheid van wettelijke grenswaarden voor stoffen zonder een veilig niveau van blootstelling.
grenswaarden gevaarlijke stoffen ›
Grenswaarde MDA
MDA (4,4’-methyleendianilline) is een carcinogene stof zonder veilige drempelwaarde. De Subcommissie Grenswaarden Stoffen op de Werkplek adviseert de huidige grenswaarde van 9 µg/m3 TGG-8uur (Tijd Gewogen Gemiddeld over een achturige werkdag) te handhaven en af te zien van een nieuwe haalbaarheidstoets. Dit is het gebruikelijke beleid van de subcommissie wanneer de wettelijke grenswaarde op een lager niveau is vastgesteld dan het door de Gezondheidsraad geadviseerde streefrisiconiveau van 16 µg/m3 TGG-8uur.
advies grenswaarde MDA ›
UITGEBRACHT OP: 7 februari – UITGEBRACHT AAN: staatsecretaris SZW – VOORBEREID DOOR: Subcommissie Grenswaarden Stoffen op de Werkplek – REACTIE STAATSSECRETARIS: nog niet bekend
Grenswaarde tarwemeelstof
Tarwemeelstof komt van graansoorten die verwant zijn aan tarwe, zoals haver, gerst en rogge. Voor deze stof kan geen veilige drempelwaarde worden vastgesteld. Inademing van tarwemeelstof kan leiden tot allergische luchtwegklachten, zoals beroepsastma. De Gezondheidsraad had in 2017 zijn eerdere advies over beroepsmatige blootstelling aan tarwemeel geactualiseerd. De subcommissie concludeert echter dat de nieuwe advieswaarde van de GR geen aanleiding vormt om haar advies uit 2016 te herzien (grenswaarde van 1,2 mg/m3 TGG-8uur). De subcommissie neemt zich expliciet voor om over vier jaar, met prioriteit, een nieuw haalbaarheidsonderzoek uit te voeren om te bezien of de door de Gezondheidsraad geadviseerde waarde van 0,2 mg/m3 dan te halen is.
advies grenswaarde tarwemeelstof ›
UITGEBRACHT OP: 7 februari – UITGEBRACHT AAN: staatsecretaris SZW – VOORBEREID DOOR: Subcommissie Grenswaarden Stoffen op de Werkplek – REACTIE STAATSSECRETARIS: nog niet bekend
Grenswaarde schimmel alfa-amylase
Schimmel alfa-amylase is een stof waarvoor geen veilige drempelwaarde kan worden vastgesteld. Inademing van schimmel alfa-amylase kan leiden tot allergische luchtwegklachten zoals beroepsastma. Dit is vooral een risico voor werknemers in bakkerijen en meelfabrieken waar het enzym als ingrediënt aan meelproducten wordt toegevoegd. De Subcommissie Grenswaarden Stoffen op de Werkplek adviseert de invoering van een grenswaarde van 10 ng/m3 TGG-8uur (Tijd Gewogen Gemiddelde over een achturige werkdag) met een invoeringstermijn van vijf jaar. Voor een kleine groep bedrijven in de bakkerijgrondstofindustrie is deze invoeringstermijn echter niet haalbaar gezien de huidige niveaus van blootstelling. Voor deze categorie bedrijven wordt een invoeringstermijn van 10 jaar votorgesteld.
advies grenswaarde schimmel alfa-amylase ›
UITGEBRACHT OP: 8 oktober – UITGEBRACHT AAN: staatsecretaris SZW – VOORBEREID DOOR: Subcommissie Grenswaarden Stoffen op de Werkplek – REACTIE STAATSSECRETARIS: nog niet bekend
