Internationaal maatschappelijk
verantwoord ondernemen
Convenanten voor internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO-convenanten) zijn een samenwerking tussen bedrijven, overheid, vakbonden en maatschappelijke organisaties. Samen gaan ze aan de slag om misstanden zoals uitbuiting, dierenleed of milieuschade te voorkomen. De SER vervult hierbij een faciliterende rol.
Waarom IMVO-convenanten?
In het advies over IMVO-convenanten (2014) bepleitte de SER dat sectoren en bedrijven het initiatief nemen om met de overheid en maatschappelijke organisaties convenanten over internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO) te sluiten. Deze convenanten hebben twee doelen. Ten eerste: de situatie verbeteren op risicogebieden zoals kinderarbeid, te lage beloning, schending van mensenrechten en aantasting van het milieu. Ten tweede om een gezamenlijke oplossing te bieden voor problemen die bedrijven zelf niet kunnen oplossen. De afspraken in de convenanten zijn gebaseerd op de United Nations Guiding Principles on Business and Human Rights (UNGP’s) en de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen. In verschillende sectoren werken partijen inmiddels samen in deze convenanten.
LEES MEER ›
Werkwijze en rol SER
De SER begeleidt op verzoek de besprekingen tussen de partijen om tot een convenant te komen. Partijen zijn: bedrijven, brancheorganisaties, ngo’s, vakbonden en overheid. In 2018 werden drie nieuwe sectorconvenanten gesloten, namelijk in de voedingsmiddelensector, de verzekeringssector en bij de pensioenfondsen. Eerder waren convenanten gesloten in de sectoren kleding en textiel, banken en goud. De SER ondersteunt de implementatie van de afgesloten convenanten met een gezamenlijk secretariaat. Er lopen nog besprekingen over convenanten in de metallurgische sector, de sierteelt en de land- en tuinbouw.
Convenanten
Kleding en textiel
Kleding en textiel
In juli 2016 sloot een brede coalitie van partijen het Convenant Duurzame Kleding en Textiel. Inmiddels zijn 89 consumentenmerken in kleding en textiel hierbij vertegenwoordigd. Deelnemende bedrijven rapporteren jaarlijks in hun plannen van aanpak over hoe zij bijdragen aan verduurzaming van de keten. Het secretariaat van het convenant beoordeelt deze plannen. In 2018 ging dat voor het eerst volgens een vastgesteld beoordelingskader. In juli 2018 werd voor de tweede keer een gezamenlijke productielocatielijst gepubliceerd. Dit is een goede stap naar transparantie, want bedrijven krijgen zo meer inzicht in de geïnventariseerde risico’s. En ngo’s en vakbonden kunnen met deze lijst via hun partnerorganisaties meer zicht krijgen op de arbeidsomstandigheden in productielocaties en dit binnen het convenant aankaarten. Ook werden voor het eerst cijfers gepubliceerd over materiaalgebruik, is de samenwerking aangegaan met het Duitse zusterinitiatief Textilbündnis, zijn diverse trainingen en workshops georganiseerd voor deelnemende bedrijven en zijn gezamenlijke projecten opgestart op het gebied van kinderarbeid en leefbaar loon.
Banken
Banken
Sinds december 2016 is het Convenant voor de bancaire sector met ngo’s, vakbonden en overheid van kracht. Het doel van de samenwerking is de risico’s op het schenden van mensenrechten bij zakelijke leningen en projectfinancieringen in kaart te brengen en aan te pakken. In 2018 kwam de eerste jaarrapportage uit met de eerste resultaten. Ook werd een eerste analyse gepubliceerd van het gezamenlijk aanwenden van invloed door partijen en banken om de impact te vergroten. Er is een analyse gemaakt van financiering in de internationale cacaoketen en er is gestart met een analyse van de palmolieketen.
Goud
Goud
In juni 2017 ondertekenden producenten van elektronica en van sieraden samen met recyclers, maatschappelijke organisaties en de overheid het Convenant Verantwoord Goud. Doel is in de hele keten – van winning tot en met recycling – de mensenrechten, het milieu en de biodiversiteit te respecteren. In 2018 is de eerste jaarrapportage gepubliceerd met daarin de resultaten van het eerste jaar. Er zijn binnen het convenant diverse tools ontwikkeld om bedrijven te helpen met due diligence, zoals een vragenlijst, een handleiding ‘OESO-richtlijnen voor dummies’ en een checklist voor due diligence-rapportages. Ook loopt er een gezamenlijk project tegen kinderarbeid in kleinschalige mijnen in Oeganda.
Voedingsmiddelen
Voedingsmiddelen
In juni 2018 tekenden brancheorganisaties in de voedingsmiddelensector, maatschappelijke organisaties, vakbonden, rijksoverheid en kennisinstelling IDH Sustainable Trade Initiative het Convenant Voedingsmiddelensector. Samen gaan ze aan de slag om risico’s op onder meer lage lonen en klimaatverandering te beperken en zo te werken aan verduurzaming van de productieketen. Er zijn voor bedrijven en stakeholders workshops georganiseerd op het gebied van leefbaar loon en due diligence en de IMVO-risico’s in deze sector zijn geïnventariseerd. Ook is er een werkgroep ingesteld om concrete projecten op het gebied van leefbaar loon op te zetten; het eerste project is in de bananensector.
Verzekeringssector
Verzekeringssector
In juli 2018 hebben brancheorganisaties in de verzekeringssector, maatschappelijke organisaties, vakbonden en rijksoverheid het Convenant Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Beleggen in de verzekeringssector ondertekend. Dit convenant helpt – door meer inzicht in de internationale keten – problemen als schending van mensenrechten, milieuschade en dierenleed te voorkomen en aan te pakken. Sinds de ondertekening van het convenant zijn trainingen en bijeenkomsten georganiseerd en is gewerkt aan het jaarthema energietransitie en klimaatverandering.
Pensioenfondsen
Pensioenfondsen
In december 2018 tekenden Nederlandse pensioenfondsen, Pensioenfederatie, maatschappelijke organisaties, vakbonden en overheid het Convenant Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Pensioenfondsen. Dit convenant helpt – door meer inzicht in de internationale investeringsketen – zaken als schending van mensenrechten en milieuschade te voorkomen en aan te pakken. Na het bankenconvenant en het convenant in de verzekeringssector is dit het derde convenant in de financiële sector. Deze convenanten maken het mogelijk om in tal van bedrijfssectoren IMVO tot de norm te maken. Daarmee kan de financiële sector als cruciale hefboom fungeren in de transitie naar duurzame ketens.
Pilots natuursteen
Nederlandse en Belgische partijen uit de natuursteenbranche, maatschappelijke organisaties, vakbeweging en overheid werken samen aan een convenant over natuursteen. Vooruitlopend op het convenant worden al enkele pilots uitgevoerd over het op een verantwoorde manier inkopen van natuursteen door aanbestedende diensten. Doel is om te leren hoe bedrijven maatschappelijk verantwoord kunnen inkopen met het doel MVO-risico’s in de keten terug te dringen, in het bijzonder kinderarbeid. In 2018 zijn diverse kennissessies voor aanbestedende diensten en workshops voor bedrijven georganiseerd. Verder is een team opgericht dat aanbestedende diensten kan ondersteunen in alle fases van de aanbesteding.